ABA : Wzmocnienie za niewystępowanie stereotypii

https://www.remigiuszkurczab.pl/aspergeraut.php

Zróżnicowane wzmacnianie niewystępowania stereotypii (DRO) polega na dostarczaniu wysokiej jakości wzmocnień zależnych od okresów, w których dana osoba powstrzymuje się od stereotypii. Cowdery i inni podali jeden przykład procedury DRO z udziałem 9-letniego chłopca, który dopuścił się silnego, stereotypowego samodrapania i pocierania. Procedura ta polegała na dostarczaniu groszy (wzmacniaczy warunkowych), które można było wymienić na różne dodatkowe wzmocnienia (np. telewizję, przekąski, gry wideo i inne materiały do zabawy), w zależności od okresów, w których uczestnik powstrzymywał się od samodrapania. Początkowo ten odstęp DRO ustalono na 2 minuty i stopniowo wydłużano do 30 minut, gdy leczenie okazało się skuteczne. Podobnie jak w przypadku NCR, pierwszym krokiem w zorganizowaniu interwencji opartej na DRO jest identyfikacja wysoce preferowanych bodźców, które mogą zostać dostarczone jako wzmocnienia. Po ich zidentyfikowaniu następnym krokiem jest określenie początkowego czasu trwania odstępu DRO (tj. tego, jak długo dana osoba musi powstrzymywać się od stereotypów, zanim zastosuje wzmocnienie). Jeżeli odstęp DRO zostanie ustawiony zbyt krótko (tzn. często podawane będzie wzmocnienie), prawdopodobnie nastąpi uczucie sytości i terapia straci swoją skuteczność. Jeśli odstęp DRO zostanie ustawiony zbyt długo, możliwe jest, że takie kryteria pominięcia nie zostaną spełnione, a zatem zachowanie nie będzie miało kontaktu z przygodnością wzmocnienia. Z tych powodów odstępy DRO najlepiej ustalać indywidualnie, w oparciu o poziom problematycznego zachowania każdej osoby. Vollmer, Iwata, Zarcone, Smith i Mazaleski (1993) opisali proces ustalania odstępów DRO poprzez zebranie najpierw podstawowych danych na temat występowania stereotypii i na podstawie tych danych obliczenie średniego odstępu między odpowiedziami (IRI), czyli czasu pomiędzy każdy klaster odpowiedzi. Oznacza to, że jeśli dana osoba angażuje się w problematyczne zachowania z szybkością 6 na minutę, pomiędzy każdą reakcją będzie średnio 10 sekund, a zatem jej początkowy odstęp DRO będzie ustawiony na 10 sekund. Co ciekawe, Vollmer i wspólnicy w dalszym ciągu dostosowywali swój odpowiednik DRO do IRI z poprzednich sesji, tak że odstęp DRO nadal rósł w górę, ponieważ ich procedura skutecznie obniżała stereotypy. Dostosowywanie odstępów DRO w czasie zmniejszy całkowitą liczbę dostarczonych wzmacniaczy, a tym samym zminimalizuje długoterminowe nasycenie wzmacniaczem. Ważne jest również, aby zdecydować, czy interwały DRO zostaną zresetowane natychmiast po wystąpieniu problematycznego zachowania. Podczas resetowania DRO każde wystąpienie problematycznego zachowania natychmiast uruchomi ponownie interwał DRO (np. musiałoby upłynąć kolejne 10 s bez problematycznego zachowania); zatem istnieje stały odstęp między odpowiedzią a wzmocnieniem. Podczas nieresetującego DRO zaprogramowane jest, aby wzmocnienie następowało w określonych odstępach czasu, a wystąpienie problematycznego zachowania przed upływem tego przedziału czasu powoduje po prostu pominięcie tego wzmocnienia. W związku z tym okres reakcji-wzmocnienia może się różnić w zależności od czasu, w którym pojawia się problematyczne zachowanie. Nie są nam znane żadne badania porównawcze sugerujące, że resetowanie lub brak resetowania odstępów DRO jest lepsze, ale niezależnie wykazano, że oba są skuteczne. Jednym z wyzwań związanych z wdrażaniem procedur DRO z resetowaniem lub bez resetowania jest to, że wymagają one ciągłego monitorowania występowania lub niewystępowania problematycznych zachowań w celu ustalenia, czy należy zastosować wzmocnienie, a zatem mogą nie zostać wdrożone w praktyce wiele typowych ustawień opieki. Chwilowe procedury DRO mogą stanowić alternatywę, która może być znacznie łatwiejsza do wiernego wdrożenia. Na przykład, po ustaleniu, że samookaleczenie trzech osób z głębokim upośledzeniem umysłowym zostało utrzymane przez społeczne źródła wzmocnienia, Lindberg, Iwata, Kahng i DeLeon (1999) opisali zastosowanie chwilowej procedury DRO, w której zamiast obserwować problematyczne zachowanie przez przez cały czas trwania przerwy terapeuta odnotowywał wystąpienie lub brak problematycznego zachowania w momencie zakończenia przerwy i dostarczał wzmocnienie tylko wtedy, gdy zachowanie nie występowało w tym momencie. Pomimo tego, że bez opóźniania dostarczenia zbrojenia mogło dojść do wielu problematycznych zachowań, ta chwilowa procedura była równie skuteczna jak procedura DRO z ciągłą obserwacją. Odkrycie to może ograniczać się do przypadków zachowań problemowych utrwalonych społecznie, ponieważ procedury te wdrożono po wprowadzeniu wygaszenia (tj. samookaleczenia w tych przypadkach nie skutkowały już dostarczeniem wzmocnienia).

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *