https://www.remigiuszkurczab.pl/aspergeraut.php
O ile nam wiadomo, autyzm istniał zawsze, w każdym okresie i kulturze. Interesująca jest próba zidentyfikowania znanych osób z przeszłości, które wykazywały pewne cechy autystyczne. Czasami odpowiadają one zaburzeniom ze spektrum autyzmu, takim jak zespół Aspergera, i takie przypadki mogą być omawiane w literaturze fachowej. W niektórych przypadkach eksperci nie są zgodni co do tego, na czym polega lub występowało zaburzenie. Odkładając na bok takie pytania, warto przejrzeć fascynujące historie życia tych niezwykle niezwykłych ludzi, podkreślając wzorce zachowań, które psychologowie uważają za istotne, a które wszyscy uznaliby za niezwykłe. W książce Autyzm: wyjaśnienie tajemnicy Uta Frith (2003) omawia niektóre przypadki historyczne, takie jak XII-wieczny włoski brat Juniper, jeden z pierwotnych naśladowców św. Franciszka z Asyżu. Challis i Dewey (1974) utrzymują, że niektórzy z „błogosławionych głupców” Starej Rosji również mogli być autystyczni. Michael Fitzgerald zaproponował wczesnego angielskiego naukowca Rogera Bacona i kilku innych. Musiało być wiele innych przypadków, ale znalezienie odpowiednich informacji biograficznych nie jest łatwe. Klasyczny typ autyzmu charakteryzuje się niską inteligencją, znacznymi trudnościami w uczeniu się, pamięcią na pamięć, dosłownością i sztywnym naciskiem na identyczność. Autyzm to jednak spektrum zaburzeń rozwoju, z których tylko niektóre są na tyle upośledzające, że uniemożliwiają normalne życie. Wykazano, że cechy psychologiczne, emocjonalne i poznawcze mają podłoże biologiczne, nawet jeśli nie jest to jeszcze dobrze poznane. Zaburzenie ma silne korzenie genetyczne. Co najmniej jedna trzecia rodziców dzieci z zespołem Aspergera będzie miała przynajmniej niektóre powiązane objawy. Zespół Aspergera występuje znacznie częściej niż klasyczny autyzm. Szacuje się, że dotyka około jednej na trzysta lub czterysta osób w populacji ogólnej. Ponad pół miliona osób w Wielkiej Brytanii cierpi na jakiś rodzaj zaburzeń ze spektrum autyzmu, a ponad 200 000 z nich ma zespół Aspergera. Zaburzenia ze spektrum autyzmu występują znacznie częściej u mężczyzn niż u kobiet, chociaż może to wynikać z tego, że kobiety lepiej kompensują niektóre ze swoich bardziej zauważalnych cech, lepiej radzą sobie w relacjach społecznych i rzadziej wykazują wąskie wzorce zainteresowań. Osoby z cechami zespołu Aspergera mogą przeczytać o objawach i typowych cechach i zdać sobie sprawę, że odpowiadają one ich własnym wzorcom zachowania. Małżonkowie mogą zdać sobie sprawę, że ich partner cierpi na tę chorobę; rodziców, że ich dziecko może je mieć. Nauczyciele znajdują przypadki u swoich uczniów nie tylko od czasu do czasu, ale dość często. Chociaż zespół ten jest ogólnie uważany za łagodną formę autyzmu, w żadnym wypadku nie jest on łagodny w swoich skutkach. Mam nadzieję, że ci, którzy na to cierpią, znajdą zachętę, czytając o niektórych niezwykłych ludziach, którzy podzielili się niektórymi swoimi problemami. Zespół ten został po raz pierwszy rozpoznany około osiemdziesiąt lat temu, kiedy Hans Asperger (1944) stwierdził, że niektórzy z jego pacjentów mieli szczególny styl komunikowania się i upośledzenie adaptacji społecznej, w tym brak empatii, nieprawidłowości w spojrzeniu, ubóstwo w ekspresji i gestach, ekscentryczność i brak humoru. Podkreślił także wrażliwość i specyficzne zainteresowania. Niemal w tym samym czasie amerykański psychiatra Leo Kanner (1943) donosił o podobnych obserwacjach. Później schorzenie to zostało formalnie uznane, doprecyzowane i nazwane zespołem Aspergera (lub Aspergerem), choć okazało się, że zarówno Aspergera, jak i Kannera przewidział rosyjski neurolog G.E. Ssucharewy (1926). Przez lata klinicyści i badacze proponowali różne kryteria diagnostyczne, wszystkie dość podobne. Ze względu na ich wspaniałą różnorodność pełna lista nawet najbardziej powszechnych cech zachowania związanych z tym zespołem zajęłaby niezwykle dużo miejsca; Norm Ledgin (2000) sporządził użyteczną listę ponad stu, która w żadnym wypadku nie jest wyczerpująca. Czytelnik znajdzie mnóstwo żywych przykładów w poniższych profilach. Również większość z nich zebrano w Konkluzjach pod sześcioma nagłówkami: upośledzenia społeczne, pochłaniające wszystko wąskie zainteresowania, powtarzające się rutyny, osobliwości mowy i języka, problemy z komunikacją niewerbalną i niezdarność motoryczna. Nie wszystkie wzorce zachowań związane z tym zespołem, w tym te najbardziej uderzające, w naturalny sposób mieszczą się w tych kategoriach, ale większość z nich tak. Mam nadzieję, że w ten sposób czytelnik uzyska lepszy obraz tych wzorców zachowań, niż można uzyskać z ogólnych opisów. Tematyka profili została wybrana częściowo pod kątem różnorodności. Czytelnik niewątpliwie będzie zaznajomiony z głównymi cechami życia większości z nich, jeśli nie wszystkich. Niemniej jednak wydawało się, że najlepiej będzie przedstawić zarys każdego przypadku, niż po prostu omawiać osobowość badanego. Niestety, często brakuje informacji na temat dzieciństwa badanej osoby, które mogą być bardzo istotne. W niektórych przypadkach występuje także tendencja do hagiografii, przez co informacje biograficzne mają wątpliwą wiarygodność. Zespół ten występuje u wszystkich ludzi, ale jak zauważył sam Asperger, wielu z nich wydaje się szczególnie przyciągać do zawodów, w których ważne są zdolności matematyczne, a mniej zdolności społeczne. Pociąga ich matematyka i fizyka, a obecnie informatyka, gdzie zespół ten jest czasami nazywany zespołem lub zaburzeniem Doliny Krzemowej. Nie możemy jednak posuwać się za daleko. Wielu psychiatrów jest sceptycznych. Profili nie należy uważać za studia przypadków. Jak stwierdził znany neurolog Oliver Sacks (2001): „patologizowanie geniuszu i diagnozowanie postaci historycznych stało się naszą obsesją”. „Wydaje mi się niezwykle mało prawdopodobne” – kontynuuje – „aby Wittgenstein czy Einstein byli w znacznym stopniu autystyczni w porównaniu z Cavendishem, który wykazywał niemal całkowite niezrozumienie powszechnych ludzkich zachowań, relacji społecznych i stanów umysłu.” Ratey i Johnson (1997). ) wprowadzili termin „zespół cienia” na określenie przypadków, w których u poszczególnych osób występują jedynie niektóre cechy zespołu Aspergera, podczas gdy ekonomista Thomas Sowell przeprowadził specjalne badanie (2001) na temat bardzo bystrych dzieci, które późno mówiły, w tym pianistów Clary Schumann i Artura Rubinstein, a także fizycy Richard Feynman i Alfred Einstein. Zaburzenie to wpływa na różnych ludzi na różne sposoby: w każdym przypadku będą mocne i słabe strony. Do mocnych stron należy zdolność myślenia w nietypowy i często wzbogacający sposób oraz koncentracja przez długi czas na jednej czynności. Osoby z zespołem Aspergera są zazwyczaj w stanie skupić całą uwagę na zadaniu i wytrwać przy nim znacznie dłużej niż do momentu, w którym inne osoby by się poddały. Ze względu na swój deficyt społeczny zwykle odnoszą największe sukcesy w obszarach, które nie wymagają wysokiego stopnia zrozumienia społecznego. Do słabych stron zalicza się trudności w rozumieniu i stosowaniu komunikacji werbalnej i niewerbalnej, trudności w elastycznym myśleniu i zachowaniu, a także trudności w rozumieniu świata społecznego. Osoby z zespołem Aspergera często doświadczają ogromnego uczucia ulgi, gdy odkrywają, że nie są same, że są inni, którzy również czują, że „przybyli na niewłaściwą planetę”. Niektóre objawy można złagodzić, ale nie ma na nie „leczenia”; jednak niektórzy chorzy twierdzą, że ogólnie są z tego zadowoleni (na przykład istnieje grupa e-mailowa o nazwie AS-i-dumna-z tego). W codziennym życiu mogą czuć się nieszczęśliwi i przygnębieni, ale istnieje rekompensata. Psychologia większości moich pacjentów była rozpatrywana przez co najmniej jednego specjalistę na podstawie dostępnych informacji i takie opinie ekspertów są przytaczane, choć nie zawsze są ze sobą zgodne. Jednakże laik czytelnik nie musi się zbytnio przejmować różnicami pomiędzy różnymi zaburzeniami ze spektrum autystycznego. Na przykład psychiatrzy odróżniliby zespół Aspergera od innego schorzenia, zwanego autyzmem wysokofunkcjonującym, ale różnica nie jest jednoznaczna. Większość osób z zespołem Aspergera ma silną potrzebę przebywania z innymi i bycia częścią społeczeństwa, podczas gdy osoby z wysokofunkcjonującym autyzmem często są bardziej zadowolone z bycia samotnikami, żyjącymi w „swoim własnym świecie”. Wielu osobom z tym zespołem nie udaje się odnieść sukcesu, ponieważ uniemożliwia im to frustracja i nieszczęście związane z byciem „innym”. Osoby z autyzmem wysokofunkcjonującym mogą jednak nie doświadczać tej frustracji i nieszczęścia. Kiedy spojrzymy wstecz w przeszłość, oczywiście bardzo trudno będzie mieć co do tego pewność, dlatego nie próbowałem dokonywać rozróżnienia. Wszystkie tematy zawarte w tej książce z wyjątkiem trzech pochodzą ze sztuki i nauki, ale przykłady można znaleźć w wielu innych dziedzinach życia. Inne ilustracje można znaleźć w fikcji, na przykład we wczesnej powieści Władimira Nabokowa Obrona Łużyna (1994), która opowiada o cudownym szachowym geniuszu. Powieści Ciekawy przypadek psa nocną porą Marka Haddona (2003) i Haze Kathy Hoopmann (2003) dostarczają cennych informacji na temat życia osób dotkniętych tą chorobą. Powstały także filmy takie jak Rainman i programy telewizyjne, które pomogły podnieść poziom zrozumienia tego zaburzenia wśród społeczeństwa. Istnieje wiele doskonałych książek na temat tego zespołu, niektóre napisane przez osoby, które na to cierpią lub są blisko kogoś, kto ma tę chorobę, inne autorstwa profesjonalistów zajmujących się tą chorobą. Informacje dostępne dla każdego z moich tematów nieuchronnie pozostawiają niektóre pytania bez odpowiedzi. Może wydawać się zaskakujące, że biografowie nie zaprzątają sobie głowy pytaniem, czy dana osoba może cierpieć na zespół Aspergera, mimo że autyzm został klinicznie rozpoznany dopiero całkiem niedawno. Biograf może opisać wiele wzorców zachowań jako osobliwość danej osoby, a nie jako cechę stanu, który dotyka miliony ludzi na całym świecie. U niektórych osób z zespołem Aspergera również rozwija się depresja maniakalna, co między innymi u Isaaca Newtona i Vincenta van Gogha wydaje się być dobrze ugruntowane. Przekonanie, że istnieje ścisły związek między kreatywnością a depresją maniakalną, ma długą historię. W książce Touched with Fire Kay Redfield Jamison (1993) omawia tę zależność, podobnie jak Herschman i Lieb (1998) w swojej książce Depresja maniakalna i kreatywność, podając wiele przykładów niezwykłych ludzi dotkniętych tym zaburzeniem. Fitzgerald uważa, że łagodne formy autyzmu sprzyjają także kreatywności i w swojej książce Autyzm a kreatywność (2004) omawia szereg interesujących przypadków, w tym indyjskiego matematyka Ramanujana, austriackiego filozofa Ludwiga Wittgensteina, irlandzkiego męża stanu Eamonna de Valery i brytyjski polityk Sir Keith Joseph, z którego dwaj pierwsi również są tutaj profilowani.