Miesiąc: październik 2024

https://www.remigiuszkurczab.pl/aspergeraut.php

Jak mogłeś doświadczyć na własnym dziecku, wiele standardowych metod dyscyplinarnych nie działa dobrze w przypadku dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Dzieci z zespołem Aspergera lub autyzmem wysokofunkcjonującym mogą nie mieć dobrych umiejętności samokontroli i mogą nie mieć zdolności oceny, czy ich zachowanie jest właściwe. Mogą nie wychwytywać sygnałów, które normalnie sygnalizowałyby, że ich zachowanie nie pasuje, i mogą nie odczuwać zażenowania lub wstydu, których doświadcza wiele dzieci, gdy zachowują się niewłaściwie. Nie zawsze motywuje je również chęć zadowolenia rodziców i innych dorosłych poprzez dobre zachowanie. Kiedy 10-letni Ronald zapraszał swoich przyjaciół, próbowali porozmawiać z 14-letnim bratem Ronalda, Peterem, aby zapytać go o grę wideo, którą opanował. Peter nie był zainteresowany rozmową z przyjaciółmi swojego brata, ale ponieważ miał zespół Aspergera, nie wiedział, jak odpowiednio komunikować swoje uczucia i po prostu odpychał Ronalda i jego przyjaciół. Matka Petera wysyłała go do pokoju za popychanie przyjaciół brata, co w rzeczywistości nagradzało jego niewłaściwe zachowanie, zapewniając mu samotność, której pragnął. Podejścia takie jak kara czasowa, które dobrze sprawdzają się w przypadku typowo rozwijającego się dziecka, mogą nie sprawdzić się w przypadku Twojego dziecka z AS-HFA. Ogólnie rzecz biorąc, poniższe strategie są bardziej przydatne dla dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu:

1. Ustal zestaw konkretnych zasad i konsekwentnie je egzekwuj.
2. Upewnij się, że Twoje dziecko wie, czego się od niego oczekuje, zapisując to lub ilustrując obrazkami. Zadania takie jak ubieranie się, mycie zębów i nakrywanie do stołu mogą wymagać rozbicia na małe kroki. Pomocne może być wizualne opisanie tych kroków w formie obrazkowej lub pisemnej. Jeśli Twoje dziecko najlepiej reaguje na obrazki, użyj aparatu natychmiastowego, aby sfotografować każdy krok potrzebny do wykonania zadania i powieś zdjęcia w pokoju dziecka lub innym miejscu w domu.
3. Opisz swoje oczekiwania w kategoriach tego, co dziecko powinno robić, a nie tego, czego nie powinno robić: „Trzymaj ręce na kolanach”, a nie „Nie bij”. Dzięki temu Twoje polecenia będą bardziej pozytywne i zapobiegniesz tworzeniu się schematu narzekania. Bardziej praktycznie rzecz biorąc, utrwali to w umyśle dziecka konstruktywne alternatywne zachowanie do wykorzystania w przyszłości.
4. Ustal poranną i wieczorną rutynę. W razie potrzeby nakreśl rutynę słowami lub obrazkami (często nazywaną „harmonogramem aktywności”). Ustal jasne granice aktywności i sygnalizuj ich początek i koniec za pomocą timerów lub wskazówek wizualnych (na przykład odkładając materiały do ​​zabawy do pojemnika). Podaj konkretne wskazówki, że aktywność dobiega końca (na przykład mówiąc „Timer zaraz zadzwoni, a potem musisz wyłączyć komputer”).
5. Używaj preferowanych aktywności jako nagród za ukończenie niepreferowanych aktywności (na przykład „Po umyciu zębów możesz przeczytać książkę o dinozaurach”).

6. Ogranicz czas, w którym Twoje dziecko angażuje się w nieproduktywne zajęcia, ustalając wyraźne zasady. Na przykład Twoje dziecko może zadawać Ci trzy pytania dziennie na temat swojego ulubionego tematu lub może grać na komputerze przez określony czas każdego wieczoru

https://www.remigiuszkurczab.pl/aspergeraut.php

Nie pozostawiaj dziecku żadnej alternatywy w zaspokajaniu jego potrzeb poza nową, odpowiednią metodą, której go nauczyłeś. Ignoruj ​​problematyczne zachowanie, kiedykolwiek się pojawi, ale zapewnij zachętę do nowej komunikacji. Na przykład, jeśli Twoje dziecko krzyczy, gdy chce uniknąć sytuacji, zachęć je do użycia odpowiedniej frazy, ale nie pozwól mu odejść, gdy krzyczy. 11-letnia córka Ivany, Michaela, miała zwyczaj podchodzić do swoich braci i sióstr i dotykać ich, aby zwrócić ich uwagę. Kiedy była młodsza, tego typu zachowanie wydawało się stosowne, a nawet czułe. Ale teraz, gdy zbliżała się do okresu dojrzewania, jej matka martwiła się, że będzie to irytować rówieśników i może prowadzić do wysyłania błędnych sygnałów młodym chłopcom. Ivana wyjaśniła Michaeli, dlaczego to zachowanie nie jest stosowne i nauczyła ją zamiast tego mówić: „Cześć, jak się masz?” Ivana modelowała i odgrywała tę umiejętność z Michaelą, a także rozmawiała z innymi dziećmi o tej strategii. Poprosiła je, aby ignorowały Michaelę, jeśli ich dotknie, ale zwracały na nią uwagę natychmiast, jeśli poprosi o ich uwagę, tak jak ją nauczono. Jednocześnie zapewniło to, że niewłaściwe umiejętności Michaeli nie odniosą sukcesu, a jej nowe strategie będą satysfakcjonujące.

Opisane przez nas kroki są proste, ale niełatwo jest zmienić u dziecka zachowania trudne na bardziej odpowiednie środki do osiągnięcia tych samych celów. Ważne będzie, abyś ćwiczył z dzieckiem i upewnił się, że odpowiednie strategie będą bardziej wzmacniające niż te oparte na trudnych lub niewłaściwych zachowaniach. Niektórzy rodzice narzekają, że gdy próbują zmienić te trudne zachowania, ich częstotliwość wzrasta. Chociaż może się to wydawać sprzeczne z intuicją, jest to w rzeczywistości dobry znak. Gdy dzieci odkrywają, że ich stara, sprawdzona strategia nie działa, często podejmują podejście „dwa razy więcej, dwa razy trudniej” w ostatniej próbie osiągnięcia swoich celów. Oznacza to, że dziecko zdało sobie sprawę, że okoliczności się zmieniły. Dopóki nie ulegniesz tej zwiększonej częstotliwości i intensywności problematycznego zachowania, zmiana jest prawdopodobnie nieunikniona.

https://www.remigiuszkurczab.pl/aspergeraut.php

Musisz upewnić się, że nowa strategia komunikacji, której nauczyłeś swoje dziecko, jest tak samo skuteczna, jak stara. Jeśli krzyczenie lub powtarzające się narzekanie jest skuteczniejsze niż powiedzenie „Chcę skończyć ten film” lub pokazanie karty przerwy, Twoje dziecko będzie miało niewielką motywację do stosowania nowej strategii. Zawsze, gdy jest to możliwe, natychmiast nagradzaj dziecko za stosowanie odpowiedniej komunikacji, najpierw chwaląc je („Cieszę się, że używasz nowych słów”), a następnie „szanując komunikację” i upewniając się, że wystąpią naturalne pozytywne konsekwencje:

• Kiedy Twoje dziecko prosi o pomoc, natychmiast mu pomóż.
• Jeśli Twoje dziecko prosi o opuszczenie sytuacji, natychmiast zapewnij mu przerwę.

• Jeśli Twoje dziecko prosi o Twoją uwagę, przerwij to, co robisz, i poświęć mu trochę czasu, zainteresowania i zaangażowania. Twoje dziecko nauczy się, że te nowe, właściwe zachowania są równie skuteczne, a nawet skuteczniejsze w zaspokajaniu jego potrzeb, niż trudne zachowania, które próbujesz ograniczyć.

https://www.remigiuszkurczab.pl/aspergeraut.php

Jak ćwiczyć:

• Pokaż dziecku bardziej odpowiednią frazę lub sygnał niewerbalny, którego może użyć, aby zakomunikować potrzeby lub pragnienia.
• ​​Niech dziecko ćwiczy nową frazę lub zachowanie, zanim wydarzy się sytuacja, w której prawdopodobnie będzie potrzebna.
• W trakcie sytuacji przypominaj (podpowiadaj) dziecku, aby użyło nowej frazy lub zachowania.

Vincent miał zwyczaj popychania rówieśników, gdy podchodzili do zabawki, którą się bawił na placu zabaw. Jego matka nauczyła go mówić: „Teraz się tym bawię. Możesz to wziąć, gdy skończę”. Aby pomóc Vincentowi nauczyć się, jak używać tej umiejętności, zamodelowała zachowanie, każąc Vincentowi podejść do niej i spróbować dotknąć zabawki, której używała. Następnie pomogła mu zrobić to samo, gdy podeszła do jego zabawki. Następnie towarzyszyła mu na placu zabaw i obserwowała, jak bawi się w pobliżu innych dzieci. Gdy zauważyła sytuację, w której Vincent prawdopodobnie uderzy rówieśnika, przypominała mu, aby powiedział frazę, którą ćwiczyli. Kiedy Vincent użył tego zwrotu, upewniła się, że rówieśnik zareagował pozytywnie, zaprzestając prośby o zabawkę. Na koniec porozmawiała z nauczycielem Vincenta o stosowaniu tej samej procedury w klasie i na przerwie, aby wszyscy konsekwentnie zajmowali się jego niewłaściwym zachowaniem. Nauczycielka chciała ćwiczyć używanie zwrotu z Vincentem w szkole i w razie potrzeby go namawiać.

https://www.remigiuszkurczab.pl/aspergeraut.php

Jeśli nie możesz wyeliminować potrzeby przekazania wiadomości (jak w kroku 2), musisz pomóc swojemu dziecku wymyślić bardziej pozytywne i akceptowalne sposoby powiedzenia Ci, co ono lub ona musi Ci powiedzieć. Obejmują one zarówno odpowiednie wypowiedzi werbalne, jak i bardziej pozytywne niewerbalne sposoby przekazania wiadomości i zastąpienia niewłaściwego zachowania:

• Zamiast krzyczeć, gdy jest zdezorientowane pracą domową, Twoje dziecko może nauczyć się podnosić rękę, dzwonić dzwonkiem, odwracać się bokiem na siedzeniu lub angażować się w inne niewerbalne zachowanie, które sygnalizuje, że potrzebuje pomocy.
• Zamiast gryźć rękę, gdy zostanie poproszone o nakrycie do stołu, Twoje dziecko

może nauczyć się mówić: „Potrzebuję pomocy w tej sprawie” lub „To jest za trudne”.

• Zamiast bić innych ludzi, gdy jest zdenerwowana i chce uciec z sytuacji, Twoja córka może powiedzieć: „To mi się nie podoba”.
• Zamiast przeklinać i rozrywać materiały, możesz nauczyć swojego syna, aby trzymał obrazek znaku STOP, gdy potrzebuje przerwy.

Zawsze, gdy Eduardo był sfrustrowany lub znudzony podczas odrabiania prac domowych, po prostu wstawał i wychodził z pokoju, a potem opierał się powrotowi. Jego matka uważała, że ​​potrzebował przerw podczas odrabiania prac domowych, ale martwiła się, że zbyt długie przerwy sprawią, że nigdy nie skończy swoich zadań. Dała mu pięć fiszek, na każdej z których było napisane „Dobra na jedną 3-minutową przerwę” i powiedziała mu, że od tej pory wszystko, co musi zrobić, to powiedzieć „Potrzebuję przerwy”, a natychmiast dostanie 3-minutową przerwę. Sama świadomość, że ma do dyspozycji takie „wyjście”, sprawiła, że ​​Eduardo poczuł, że jego praca domowa jest bardziej znośna. Chociaż Eduardo musiał dużo ćwiczyć i zachęcać, aby nauczyć się samodzielnie prosić o przerwę, ta strategia ostatecznie okazała się bardzo skuteczna w zaspokajaniu jego potrzeb w odpowiedni sposób. Z upływem czasu matka Eduarda była w stanie zmniejszyć liczbę kart przerw z pięciu do dwóch. Stopniowo wydłużała również czas między momentem, w którym Eduardo poprosił o przerwę, a momentem, w którym faktycznie ją zrobił, mówiąc: „Okej, możesz zrobić sobie przerwę po dwóch [lub trzech, lub sześciu] kolejnych zadaniach”. W ten sposób zrównoważyła potrzebę uszanowania nowej, bardziej odpowiedniej komunikacji Eduarda z koniecznością, aby nadal odrabiał pracę domową.

• Zamiast płakać i uderzać w meble, gdy zostanie poproszony o wyłączenie telewizora i przygotowanie się do snu, Twoje dziecko może powiedzieć: „Chcę skończyć ten program, zanim założę piżamę”.

• Zamiast dotykać innego dziecka jako sposobu na zainicjowanie interakcji, Twoje dziecko może nauczyć się mówić: „Czy ja też mogę się bawić?”

https://www.remigiuszkurczab.pl/aspergeraut.php

Oto kilka przykładów, jak można zmienić sytuację, aby zmniejszyć lub całkowicie wyeliminować potrzebę przekazywania wiadomości wymienionych powyżej.

• Jeśli Twoje dziecko wyraża dezorientację lub trudności ze zrozumieniem sytuacji, zastanów się, jak możesz sprawić, aby sytuacja była łatwiejsza do zrozumienia, bardziej konkretna, rutynowa lub przewidywalna. Na przykład możesz potrzebować uprościć zadanie (podzielić je na małe kroki lub zmniejszyć zakres oczekiwań), powtórzyć i uprościć instrukcje lub zaoferować wsparcie wizualne, takie jak instrukcje pisemne lub obrazki, aby przekazać, czego się oczekuje.
• Jeśli Twoje dziecko wyraża uczucie lub nieprzyjemny stan fizjologiczny, spróbuj zaradzić sytuacji. Nakarm je, zmierz mu temperaturę, umów się na wizytę u lekarza, aby sprawdzić, czy nie ma nieprzyjemnych skutków ubocznych leków lub upewnij się, że ma dużo snu.
• Jeśli Twoje dziecko wyraża, że ​​jest przytłoczone, przestymulowane i/lub chce uciec od sytuacji, rozważ unikanie tego typu sytuacji lub skrócenie czasu spędzanego w niej, kiedy tylko jest to możliwe. Jeśli sytuacja jest nieunikniona, spróbuj zmienić najbardziej nieprzyjemne aspekty aktywności, aby Twoje dziecko uznało ją za bardziej akceptowalną. Uprzedź dziecko z wyprzedzeniem i daj mu znać, używając słów lub obrazków, że po zakończeniu trudnej sytuacji zostanie mu zapewniona pozytywna nagroda i/lub przerwa.

Każdego niedzielnego poranka narzekania i powtarzające się gadanie Amandy zaczynały nabierać tempa, gdy jej rodzina wsiadała do samochodu, aby udać się do kościoła. Jej rodzice wiedzieli, że długość nabożeństwa i tłum w kościele były dla niej stresujące. Miała trudności z wyrażaniem swoich uczuć na ten temat, więc miała tendencję do odgrywania scen, aby opóźnić pójście do kościoła. Często prosiła również o pójście do toalety podczas nabożeństwa. Jej rodzice ustalili zasadę, że jeśli udało jej się przetrwać nabożeństwo z dwoma lub mniejszą liczbą przerw, zatrzymali się w jej ulubionej lodziarni w drodze do domu. Wycięli nawet zdjęcie jej ulubionego deseru lodowego, aby mogła je trzymać podczas nabożeństwa, aby przypominało jej to o jej celu. Po prowadzeniu wykresu podobnego do tego opisanego w kroku 1 przez dwie niedziele z rzędu, zdali sobie również sprawę, że prośby Amandy o pójście do toalety pojawiały się tuż przed rozpoczęciem śpiewu chóru. Dlatego rodzina zaczęła siadać z tyłu kościoła, tak daleko od chóru, jak to możliwe, i pozwolili Amandzie założyć zatyczki do uszu, gdy rozpoczynał się śpiew.

• Jeśli Twoje dziecko ma problemy z przejściem z jednej aktywności (zwykle preferowanej aktywności) do drugiej, upewnij się, że istnieją wskazówki wskazujące na nadchodzącą zmianę (takie jak obrazek lub pisemny harmonogram pokazujący kolejność aktywności). Zapewnij dużo wcześniejszego ostrzeżenia (na przykład używając timera) i pozwól dziecku zamknąć bieżącą aktywność (na przykład odkładając rzeczy do pudełka, kończąc grę komputerową itd.). Wyjaśnij, co dzieje się dalej i pomóż mu lub jej dokonać zmiany, przeprowadzając przez nią dziecko.

Matka Michaela zauważyła, że ​​przygotowanie się do snu było szczególnie trudnym czasem. Prosiła go, aby przestał oglądać telewizję i przygotował się do snu, a nawet ostrzegała go, aby dał mu czas na dokończenie ulubionego programu telewizyjnego. Ale nieuchronnie stawał się wtedy bardzo zdenerwowany, zaczynał angażować się w powtarzalne rozmowy, takie jak zadawanie pytań o poprzedni program telewizyjny, płakał, a czasami nawet był agresywny. Uspokajał się tylko wtedy, gdy ona przestawała robić to, co robiła, i przeprowadzała go przez każdy z kroków potrzebnych do przygotowania się do snu. Przyszło jej do głowy, że być może frustracja i niepokój, które okazywał wcześniej, były jego sposobem na zakomunikowanie, że potrzebuje pomocy w rutynie przed snem. Zdała sobie sprawę, że chociaż każdy krok rutyny, taki jak mycie zębów i zakładanie piżamy, sam w sobie nie był trudny dla Michaela, sekwencjonowanie kroków i samodzielne ich wykonywanie było dla niego sporym wyzwaniem. Ponieważ Michael był biegły w czytaniu, postanowiła stworzyć wykres przedstawiający serię kroków wymaganych do rutyny przed snem i zachęcić go do odznaczania każdego kroku po jego ukończeniu. To nie tylko pomogło mu ustalić kolejność i zorganizować swoje zachowanie, ale także dało mu poczucie spełnienia.

• ​​Jeśli Twoje dziecko wyraża chęć nawiązania kontaktów towarzyskich z innym dzieckiem, koniecznie zapewnij mu wystarczająco dużo okazji do aktywności społecznych, takich jak zorganizowane kluby. Zauważ, czy inne dzieci reagują pozytywnie na próby Twojego dziecka inicjowania interakcji, gdy jest to stosowne. Jeśli Twoje dziecko jest ignorowane, rozważ sposoby, w jakie możesz ułatwić mu bardziej pozytywne reakcje (takie jak zorganizowanie randki sam na sam, jak zilustrowano w rozdziale 8). Jeśli Twoje dziecko próbuje zdobyć pożądany przedmiot, zapewnij mu do niego dostęp, kiedy tylko jest to możliwe, lub opracuj plan, dzięki któremu Twoje dziecko mogłoby uzyskać do niego dostęp, wykonując najpierw inne, mniej lubiane czynności.

James uwielbiał grać na komputerze, ale miał tendencję do proszenia o możliwość korzystania z niego wiele razy dziennie. Jeśli jego rodzice nie odpowiadali natychmiast, zapewniając dostęp do komputera, pytał wielokrotnie, czasami setki razy w ciągu godziny: „Kiedy mogę z niego skorzystać?”. Jego rodzice naprawdę myśleli, że oszaleją! Kierując się maksymą „nic wartościowego nie powinno być dawane za darmo” (patrz rozdział 5), postanowili pozwolić Jamesowi korzystać z komputera 10 razy dziennie, ale zawsze po mniej preferowanej czynności, takiej jak odrobienie 10 minut pracy domowej, załadowanie zmywarki lub umycie zębów. James był zadowolony z tak częstego korzystania z komputera, a jego wymagająca litania spadła z częstotliwości.

https://www.remigiuszkurczab.pl/aspergeraut.php

Niektóre dzieci z zespołem Aspergera i wysokofunkcjonującym autyzmem okazjonalnie wykazują trudne zachowania, takie jak bicie, krzyczenie, rzucanie napadów złości, powtarzające się kłótnie, a nawet samookaleczenie (takie jak uderzanie się w twarz lub gryzienie ręki). Dla wielu rodziców, szczególnie gdy jesteście w trakcie „pełnego temperamentu epizodu” z dzieckiem, te problematyczne zachowania wydają się celem samym w sobie. Możesz dać się ponieść chwili, skupiając się na pomyśle, że celem twojego dziecka jest angażowanie się w trudne zachowanie, a twoim celem jest jego stłumienie. Oczywiście, musisz zająć się natychmiastowym problemem. Ważne jest jednak, aby pamiętać, że trudne zachowanie nie jest po prostu przypadkowe i prawie zawsze ma jakąś funkcję lub cel. Najczęściej dziecko próbuje zakomunikować swoje potrzeby i życzenia innym. Tak więc, jeśli chcesz zniechęcić do trudnego zachowania, musisz ustalić, co twoje dziecko próbuje za jego pomocą przekazać. Gdy zrozumiesz, co on lub ona próbuje ci powiedzieć, możesz podać alternatywy dla wyrażenia tej chęci lub potrzeby, które są zdrowsze i bardziej odpowiednie dla danego otoczenia. Jest to podstawa podejścia do zarządzania zachowaniem zwanego „funkcjonalną analizą zachowania”, po raz pierwszy wprowadzoną w rozdziale 4, która jest systematycznym sposobem analizowania celów trudnego zachowania, aby opracować strategie jego redukcji. Oto kroki związane z funkcjonalną analizą zachowania, wraz z sugestiami, jak ich użyć, aby pomóc dziecku wyeliminować trudne zachowanie. Nawiasem mówiąc, te kroki powinny być stosowane zawsze, gdy pojawią się problematyczne zachowania, czy to w domu, w szkole, w miejscu pracy czy w sąsiedztwie. Dla zachowania spójności, poniższe kroki powinny być stosowane nie tylko przez rodziców, ale także przez nauczycieli, terapeutów i inne osoby, które spotykają się z problematycznym zachowaniem w innych miejscach.

Krok 1: Spróbuj zrozumieć, co Twoje dziecko komunikuje za pomocą trudnego zachowania

Typowe rzeczy, które dzieci próbują nam przekazać poprzez swoje trudne zachowania, obejmują:

• Komunikaty wskazujące, że dziecko jest zdezorientowane i potrzebuje pomocy:

—„To jest dla mnie za trudne.”

—„To jest dla mnie mylące.”

—„Nie pamiętam, co mam robić.”

• Komunikaty wyrażające uczucia:

—„Jestem głodny.”

—„Jestem chory.”

—„Jestem wściekły/smutny/przestraszony.”

• Komunikaty wskazujące, że dziecko chce uciec od obecnej sytuacji:

—„Nie podoba mi się to i chcę przestać.”

—„Ta sytuacja jest dla mnie zbyt stymulująca.”

—„Potrzebuję trochę przestrzeni osobistej.”

—„Kiedy skończę? Jak długo to potrwa?”

• Komunikaty wskazujące, że dziecko ma silną potrzebę jednostajności, przewidywalności i rutyny:

—„Czuję się przytłoczony tymi nowymi [lub niestrukturyzowanymi] zajęciami.” —„Spodziewałem się, że wszystko będzie tak samo jak wcześniej.”

—„Nie chcę przestać robić tego, co robię [na przykład ulubionej aktywności].”

—„Nie jestem pewien, co będzie dalej.”

• Wiadomości wskazujące, że dziecko chce uzyskać dostęp do czegoś lub nawiązać kontakt społeczny z kimś, ale nie wie jak:

—„Daj mi ten [przedmiot, przedmiot, jedzenie].”

—„Nudzę się i chcę zwrócić twoją uwagę.”

—„Chcę się z tobą pobawić.”

Gdy Twoje dziecko zachowuje się niewłaściwie, zapytaj siebie, czy słyszysz którykolwiek z tych komunikatów w zachowaniu. Jako rodzice znacie swoje dziecko lepiej niż ktokolwiek inny i być może doświadczaliście jego problematycznych zachowań w wielu różnych sytuacjach przez wiele lat. Instynktownie możecie mieć bardzo dobre pojęcie o tym, co Twoje dziecko próbuje zakomunikować. Ale nie zawsze jest to takie proste. Oto kilka sugestii, które ułatwią proces zrozumienia funkcji zachowania. Sugestie te opierają się na rzeczywistym procesie stosowanym przez specjalistów przeszkolonych w analizie zachowań funkcjonalnych. Zwróć uwagę na okoliczności i konteksty, w których występują te trudne zachowania. Zauważ również konsekwencje wynikające z zachowania. Zapisz je w ciągu tygodnia, a następnie poszukaj spójności i motywów. Pomocne może być użycie kartki papieru podzielonej na trzy kolumny, aby zapisać swoje obserwacje. W lewej kolumnie opisz sytuację lub kontekst, który bezpośrednio poprzedzał wystąpienie zachowania. W środkowej kolumnie opisz zachowanie. W prawej kolumnie zapisz to, co nastąpiło po zachowaniu. Oto przykład:

Sytuacja: Zachowanie: Konsekwencja

9 października, 19:30, kazałam Michaelowi wyłączyć telewizor i przygotować się do snu: Michael zaczął płakać i rzucać się na kanapę: Wyłączyłam telewizor

i zaciągnęłam go kopiącego i wiercącego się do jego sypialni

10 października, 18:30 kolacja: Michael wydawał głupie dźwięki i robił miny: Poprosiłem go, żeby odszedł od stołu

10 października, 20:10, pokój telewizyjny, powiedziałem Michaelowi, że czas spać: Michael uderzył się w głowę i krzyknął „Nienawidzę chodzić spać”: Wyjąłem jego piżamę i kazałem mu się ubrać

11 października, po szkole, siostra Michaela zaprosiła koleżankę: Michael uderzył siostrę i popchnął jej koleżankę: Jego siostra zadzwoniła do mnie i wsadziłem go do kwarantanny

12 października, 18:00, siedzenie przy stole: Michael uszczypnął siostrę: Jego siostra krzyknęła „Przestań”, Michael się uśmiechnął, tata zapytał Michaela, jak daleko zaszedł tego dnia w grze wideo

Po kilku dniach mogą pojawić się pewne wyraźne tematy. Czy pewne pory dnia lub pewne konteksty są często wymienione na wykresie? Czy trudne zachowania, które się pojawiają, są podobne czy różne? Możesz zauważyć, że same zachowania różnią się z dnia na dzień, ale sytuacje, w których się pojawiają, są podobne. Michael często ma problemy podczas kolacji, ale także wtedy, gdy jego siostra zaprasza przyjaciela. Czy istnieją jakieś wspólne cechy w tych sytuacjach? Spójrz na listę pięciu możliwości powyżej i spróbuj zgadnąć, która jest najbardziej prawdopodobna. Być może Michael potrzebuje więcej uwagi w tych sytuacjach lub może chce wchodzić w interakcje, ale nie do końca wie, jak to zrobić. Michael łatwo się również denerwuje, gdy nadchodzi czas szykowania się do snu. Być może potrzebuje więcej pomocy lub nie chce odchodzić od swojego ulubionego zajęcia, jakim jest oglądanie telewizji. Te hipotezy dostarczają dobrych wskazówek, jak zmienić zachowanie, do których przejdziemy dalej. Jeśli Twoje dziecko jest wystarczająco dojrzałe, inną metodą zgadywania jest sprawdzenie, co u niego słychać. Wiele dzieci z AS-HFA będzie miało trudności z samodzielnym artykułowaniem złożonych uczuć, ale mogą być chętne i zdolne do komunikowania swoich motywacji, jeśli ułatwisz im to, dostarczając listę lub pytanie wielokrotnego wyboru. Na przykład, gdy zapytano ją, dlaczego odmawia rozmowy z jednym ze swoich opiekunów, nastolatka z zespołem Aspergera nie udzieliła żadnych jasnych odpowiedzi. Ale gdy podano jej listę pozycji (z kilkoma komicznymi wrzuconymi dla dobrej miary) i poproszono o uszeregowanie powodów, dla których traktuje tę osobę chłodno, była w stanie jasno przedstawić swoje motywacje. Ta strategia pozwoliła jej terapeucie zrozumieć motywy jej zachowań i współpracować przy tworzeniu planu, aby uczynić interakcje z opiekunem bardziej atrakcyjnymi.

https://www.remigiuszkurczab.pl/aspergeraut.php

Jak przeczytałeś, i bez wątpienia doświadczyłeś w swoim domu, większość dzieci z AS-HFA ma trudności, gdy ich świat nie jest spójny, rutynowy i przewidywalny. Dlatego jako rodzice powinniście zawsze traktować spójność priorytetowo, zarówno w ogólnym podejściu do rodzicielstwa, jak i poprzez ustalanie rodzinnych rutyn i harmonogramów. Uczynienie rzeczy spójnymi, rutynowymi i przewidywalnymi w domu zmniejszy dezorientację i niepokój Twojego dziecka oraz pomoże promować pozytywne zachowanie. To z kolei pomoże przekształcić Twój dom w bardziej azyl, jakim powinien być dla całej rodziny. Jak omówiliśmy w rozdziale 5, wiele dzieci z autyzmem wysokofunkcjonalnym lub zespołem Aspergera ma bardzo dobrą pamięć i zdolność przestrzegania zasad, co zwykle sprawia, że ​​są dość dobre w zapamiętywaniu i stosowaniu rutyny. Jest to doskonała okazja, aby wykorzystać mocne strony Twojego dziecka na froncie domowym. Twoje wysiłki na rzecz utrzymania spójności w domu będą jeszcze skuteczniejsze, jeśli zasady i rutyny domowe będą takie same (lub podobne) jak te ustanowione w innych miejscach, takich jak klasa. Podjęcie się zadania współpracy z nauczycielami, opiekunami, trenerami, liderami skautów i innymi dorosłymi, którzy mogą opiekować się Twoim dzieckiem, aby upewnić się, że wszyscy zgadzają się co do wspólnego zestawu zasad i rutyny, których Twoje dziecko będzie przestrzegać, może wydawać się zniechęcające. Pamiętaj jednak, że dla dziecka z ASHFA ustalenie zasad jest trudnym wyzwaniem, więc to podejście „jednym zamachem” może być nieocenione. Nawet jeśli okaże się niepraktyczne, aby wszyscy powtarzali dokładnie te same zasady zachowania, możesz upewnić się, że pewne nakazy będą stałymi zasadami, takimi jak „zakaz bicia” i „zakaz opuszczania pokoju [lub budynku] bez pozwolenia osoby dorosłej”. Dzieci, które dowiedzą się, że na przykład każda agresja fizyczna będzie skutkowała szybką reakcją osoby dorosłej sprawującej nadzór, zaczną rozumieć podstawowe zasady zachowania, które mają zastosowanie we wszystkich sytuacjach. To z kolei uwalnia energię na ustalenie niuansów społecznych i umiejętności, które mogą być tak trudne do zrozumienia dla dzieci z AS-HFA. Będziesz musiał nadal pomagać, regularnie komunikować się i współpracować z nauczycielami i dostawcami usług, aby przypominać wszystkim o hierarchii zasad i ramach wszystkich czynności.

https://www.remigiuszkurczab.pl/aspergeraut.php

Rodzicielstwo dziecka z AS-HFA może być trudnym zadaniem. Już teraz poświęcasz dużo czasu i energii na zarządzanie leczeniem swojego dziecka, koordynację jego edukacji i bycie trenerem społecznym w przyjaźniach swojego dziecka i relacjach z dalszą rodziną. W domu powinno być łatwiej. Często jednak tak nie jest. Unikalne cechy dzieci z AS-HFA mogą sprawić, że ich interakcje z najbliższą rodziną i codzienne funkcjonowanie w gospodarstwie domowym będą równie trudne, jak szkoła, wydarzenia towarzyskie i inne rodzaje interakcji ze światem zewnętrznym. W tym rozdziale oferujemy zestaw strategii rodzicielskich do radzenia sobie z typowymi trudnymi zachowaniami występującymi w domu, od oporu wobec prac domowych i obowiązków domowych, po protesty przeciwko zmianom w rutynie, po trudności z akceptacją zasad domowych. Przedstawimy strategie dyscyplinarne, które uznają, że dzieci z AS-HFA są motywowane inaczej niż inne dzieci i często uczą się odpowiedniego zachowania poprzez alternatywne ścieżki. Następnie przyjrzymy się typowo trudnym porom dnia, takim jak pora snu, i powiemy Ci, jak ustalić rutyny, które ułatwią przejścia i pomogą Twojemu dziecku wpasować się w codzienne życie rodzinne. Oczywiście Twoje dziecko z AS-HFA nie jest jedynym członkiem rodziny, który potrzebuje uwagi. Nasza praca z rodzicami nauczyła nas, że dbanie o osobiste potrzeby każdego członka rodziny — rodziców i rodzeństwa — jest niezbędne do utrzymania zdrowej postawy rodzinnej i zapewnienia najbardziej wspierającego środowiska dla Twojego dziecka z ASHFA. Dlatego druga część tego rozdziału będzie zawierała pomysły na dbanie o potrzeby Twoich innych dzieci — i Twoje własne — podczas gdy zajmujesz się wymagającym zadaniem opieki nad dzieckiem o unikalnych cechach ASHFA.

https://www.remigiuszkurczab.pl/aspergeraut.php

ześć cech wymienionych powyżej to dobry punkt wyjścia do określenia potencjalnych mocnych stron swojego dziecka. Pamiętaj jednak, że nie zawsze łatwo lub prosto jest określić mocne strony. Niełatwo też określić, które zachowania, które zwykle objawiają się jako słabości, można przekierować, aby stały się mocnymi stronami. Kiedy niekończące się dyskusje Twojego dziecka na temat szczegółowych cech niezliczonych postaci z gier wideo przeszkadzają w interakcjach społecznych i planach rodzinnych, trudno jest rozpoznać, że to zachowanie odzwierciedla wspaniałe wspomnienia. Obserwuj zachowanie swojego dziecka w różnych kontekstach i rozważ następujące pytania:

• Co lubi Twoje dziecko? Co wybiera robić, gdy ma wolny czas? O co Cię pyta? O co Ci opowiada? O jakie przedmioty prosi Cię, abyś je kupił? Jakie przedmioty w szkole Twoje dziecko lubi najbardziej? W jakich rodzajach zajęć rodzinnych czuje się najlepiej?
• Kiedy Twoje dziecko odnosi największe sukcesy? Pomyśl o obszarach, w których Twoje dziecko obecnie radzi sobie dobrze lub odnosiło sukcesy w przeszłości. Czy są jakieś konkretne przedmioty w szkole, w których Twoje dziecko otrzymuje dobre oceny? Czy Twoje dziecko dobrze radzi sobie w konkursach ortograficznych lub zapamiętywaniu faktów matematycznych, ale ma problemy z rozwiązywaniem zadań tekstowych lub odpowiadaniem na pytania dotyczące tego, co przeczytało? Czy Twoje dziecko radzi sobie lepiej w niektórych typach sytuacji społecznych niż w innych? Czy może dołączyć do grupy dzieci grających w grę planszową, ale nie jeździć na rowerach z dziećmi z sąsiedztwa? Czy dorośli często komentują, jakie urocze jest Twoje dziecko i wydają się zdziwieni jego trudnościami z rówieśnikami?
• Czego Twoje dziecko nie ma nic przeciwko robieniu? Również zastanowienie się nad tym, czego Twoje dziecko najmniej nie lubi, może być pouczające. Czy Twoje dziecko chętnie zagląda do słownika, żeby sprawdzić znaczenie słowa, gdy czytasz gazetę, ale prosi Cię o wykonanie najprostszych działań arytmetycznych, na przykład „Ile dni zostało w tym miesiącu?” Dziecko może odmawiać pomocy w koszeniu trawnika, ale nie przeszkadza mu układanie bibelotów w salonie lub odkładanie naczyń.

Pomocne może być zapisywanie obserwacji w dzienniku. Nie potrzeba niczego szczegółowego, wystarczy codzienna lub cotygodniowa lista rzeczy, które Twoje dziecko lubi, toleruje lub w których odnosi sukcesy, oraz miejsca, w których te aktywności się odbywały. Zapytaj nauczycieli lub opiekunów dziecka o aktywności, które Twoje dziecko lubi i w których się wyróżnia podczas zajęć lub opieki pozalekcyjnej. Porównaj odpowiedzi innych osób z własnymi pomysłami, aby uzyskać szerszy obraz zachowania dziecka. Sprawdź, czy wyłoni się spójny obraz. W zależności od wieku i umiejętności, Twój syn lub córka może uczestniczyć w procesie identyfikacji mocnych stron. Otwarta dyskusja z dzieckiem na temat jego unikalnych cech może budować poczucie własnej wartości (niektóre dodatkowe zasoby do tego celu wymieniono na końcu rozdziału 8). Jeden psycholog, który często pracuje z dziećmi z AS-HFA, przedstawia to zadanie jako stworzenie „instrukcji obsługi” dla dziecka. Wyjaśnij dziecku, że zdecydowałeś się stworzyć taką instrukcję, aby pomóc dziecku lepiej zrozumieć siebie i pomóc innym lepiej je zrozumieć. Sporządź listę rzeczy, które zauważyłeś, że Twoje dziecko lubi i w których się wyróżnia. Zapytaj, czy Twoje dziecko zgadza się z tymi mocnymi stronami i czy potrafi wymyślić jakieś inne. Jeśli potrzebuje pomocy, podaj kilka przykładów możliwych mocnych stron („Czy dobrze czytasz? Czy lubisz, gdy wszystko jest uporządkowane i na właściwym miejscu? Czy potrafisz stwierdzić, czy idę do szkoły w złym kierunku?”). Na koniec przeanalizuj swoje obserwacje i poszukaj wzorców lub motywów. Użyj listy mocnych stron, którą opisaliśmy jako wskazówki, ale bądź otwarty na inne możliwości. Czy obszary, w których Twoje dziecko odnosi sukcesy, mają coś wspólnego? Czy istnieją wspólne cechy w rodzajach zajęć, które preferuje Twoje dziecko? Podczas jakich rodzajów zajęć Twoje dziecko ma najwięcej zabawy? Czy rzeczy, które Twoje dziecko lubi lub chce robić, odzwierciedlają silną pamięć, umiejętności akademickie lub wizualne, pragnienie porządku i zasad, pasję do tematu lub pociąg do towarzystwa dorosłych? Pamiętaj, że każde dziecko jest wyjątkowe i że Twoje dziecko może wykazywać inne mocne strony niż te najczęstsze opisane w tym rozdziale. Być może umiejętności werbalne Twojej córki są wyjątkowo zaawansowane, co sugeruje, że wyjaśnienie czegoś ustnie zadziała lepiej niż zrobienie jej wizualnej listy. Być może Twój syn pragnie ciszy i wykazuje spokojną, łagodną naturę, co czyniłoby go idealnym kandydatem do pracy ze zwierzętami. Bądź otwarty na wszystkie możliwości. Głównym pomysłem jest poszukiwanie tematów i podobieństw wśród preferencji, skłonności, mocnych stron i pasji Twojego dziecka, a następnie wykorzystywanie ich na co dzień do informowania o wszelkiego rodzaju kwestiach, od obowiązków domowych, dyscypliny i pozytywnych relacji rodzinnych, po szkołę i przyszłą pracę. Istnieje wiele praktycznych powodów, aby skorzystać z unikalnych umiejętności, które są nieodłączną częścią AS-HFA. Korzystanie z naturalnych zdolności Twojego dziecka może ułatwić życie zarówno Tobie, jak i Twojemu dziecku. Ale ponownie, najważniejszym aspektem skupiania się na mocnych stronach może być wzmocnienie poczucia własnej wartości Twojego dziecka. Wiele dzieci z AS-HFA jest boleśnie świadomych swoich niedociągnięć. Pracują po godzinach w szkole, w domu i z terapeutami, aby spróbować przezwyciężyć swoje trudności. Często osoby, które mają styczność z tymi wyjątkowymi i niepowtarzalnymi dziećmi, nie podkreślają wielu obszarów, w których dzieci te się wyróżniają. Wykorzystanie tego, co Twoje dziecko robi dobrze, może pomóc Ci poczuć się dobrze ze sobą i swoim dzieckiem. W przypadku Twojego dziecka, utrzymanie koncentracji na mocnych stronach i naturalnych zdolnościach może mieć długoterminowy pozytywny wpływ na motywację, poczucie własnej wartości i osiągnięcia. W pozostałych rozdziałach tej książki podajemy szczegółowe wskazówki, jak wykorzystać mocne strony Twojego dziecka, aby przezwyciężyć trudności często związane z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, które pojawiają się w domu, w szkole, w miejscu pracy i z innymi.