https://www.remigiuszkurczab.pl/aspergeraut.php
Bardzo odmiennym rodzajem strategii, który można wykorzystać do nauczania umiejętności społecznych, jest to, co nazywamy mediacją rówieśniczą. Oznacza to, że „typowe” (nie-AS-HFA) dzieci w tym samym wieku wchodzą w interakcje w bardziej naturalnym otoczeniu z dziećmi lub nastolatkami, którzy mają AS-HFA. Samo umieszczenie ich blisko siebie nie wystarczy (jeśli Twoje dziecko uczęszcza na jakieś zajęcia w ramach edukacji regularnej, to dzieje się to już w szkole, a mimo to Twoje dziecko nadal ma trudności społeczne). Zamiast tego typowi rówieśnicy są wyraźnie uczeni, jak inicjować interakcje, wywoływać reakcje społeczne, dawać informacje zwrotne i wzmacniać dzieci z AS-HFA. Często interwencje z udziałem rówieśników są przeprowadzane w szkołach, ale można je również wdrażać w klinice lub środowisku społecznościowym — zostały nawet dostosowane do użytku domowego (patrz poniżej). Pionierami tego podejścia byli badacze i edukatorzy specjalni dr Strain, Odom i Goldstein (patrz Załącznik, aby uzyskać odniesienia). W jednym podejściu opartym na relacjach rówieśniczych, wszystkie dzieci w klasie szkoły podstawowej (w której akurat było dziecko z AS-HFA) uczono „umiejętności koleżeńskich”, które obejmowały pozostawanie w pobliżu wyznaczonego partnera, zabawę z nim lub nią i rozmowę z kolegą. Podczas „czasu koleżeńskiego” (zwykle swobodnej zabawy lub przerwy) dzieci były sparowane z innym dzieckiem w klasie i uczono je „zostać, bawić się i rozmawiać” (szczegóły tego i podobnych podejść oraz konkretnych schematów szkoleniowych można znaleźć w odniesieniu do Laushey i Heflin w Załączniku). Każdego dnia pary koleżeńskie były systematycznie zmieniane, tak aby wszystkie dzieci były sparowane z dzieckiem z zespołem Aspergera lub wysokofunkcjonującym autyzmem, co promowało uogólnienie umiejętności społecznych u wielu osób. Dr Catherine Lord, badaczka z University of Michigan, dostosowała niektóre z tych zasad do stosowania u starszych dzieci i nastolatków z AS-HFA (patrz Załącznik). Daje rówieśnikom kilka prostych wskazówek dotyczących interakcji z osobą z autyzmem wysokofunkcjonalnym lub zespołem Aspergera, takich jak pozostawanie blisko nich, dołączanie do ich aktywności, komentowanie, chwalenie ich nawet za małe zachowania interaktywne i bycie wytrwałym. Ogólne informacje o autyzmie są przekazywane typowym rówieśnikom. Możliwe sytuacje (na przykład dziecko z AS-HFA ignoruje rówieśnika lub bez przerwy mówi o gadach) są odgrywane, aby dać typowym rówieśnikom pewne pomysły na interakcję. Po tym jednak dorosły nie pełni roli terapeuty ani nie wchodzi w interakcję bezpośrednio z dziećmi z AS-HFA, ale zamiast tego pozwala rówieśnikom zachowywać się i wchodzić z nimi w interakcje. Terapeuci pozostają obecni, aby wspierać, zachęcać i chronić dziecko z AS-HFA, gdy jest to konieczne, ale starają się zapewnić leczenie za pośrednictwem typowych rówieśników, skutecznie eliminując siebie jako „pośrednika”. Badania pokazują, że podejścia mediacji rówieśniczej mają wyraźne korzyści. Jedno z badań wykazało, że częstotliwość proszenia o rzeczy, zwracania uwagi innego dziecka, czekania na swoją kolej i nawiązywania kontaktu wzrokowego wzrosła dwu- lub trzykrotnie po interwencji rówieśniczej w przedszkolu. Wydaje się również, że dzieci z AS-HFA uogólniają nowe umiejętności w innych środowiskach i dobrze je utrzymują w czasie, prawdopodobnie dlatego, że eliminuje się potrzebę przekazywania nowo nabytych umiejętności społecznych od dorosłego terapeuty do rówieśników w tym samym wieku. Możesz chcieć skontaktować się ze szkołą swojego dziecka, aby sprawdzić, czy byliby skłonni wdrożyć jakiś rodzaj interwencji rówieśniczej w klasie. Możesz też dostosować to podejście do użytku w swoim domu, w którym rodzeństwo lub dzieci z sąsiedztwa pełnią rolę trenera rówieśniczego. Jeśli tak zrobisz, pamiętaj, aby wcześniej przygotować i przeszkolić „rówieśnika”. Znasz szczególne dziwactwa i trudności społeczne swojego dziecka, więc przygotuj rówieśnika na problemy, które mogą się pojawić, i odegraj scenkę, jak sobie z nimi radzić. Podaj rówieśnikowi kilka zasad, które pokierują interakcją (na przykład, bądź blisko Johna, próbuj się z nim bawić i ignoruj go, gdy mówi sam do siebie). Początkowo monitoruj interakcje, podobnie jak opisano powyżej w sekcji o ustrukturyzowanych randkach do zabawy. Następnie odejdź i pozwól dzieciom na interakcję.